Prawidłowy rozwój w pierwszym roku życia
Stało się. W Państwa Rodzinie pojawił się nowy CZŁOWIEK. Kolejny rok będzie okresem wielkich zmian. W każdym wieku niemowlę będzie pokazywało charakterystyczne dla tego czasu aktywności ruchowe.
Noworodek
przesypia większość doby, nawet do 20 godzin. Często rytm drzemek jest dość nieregularny. To czas przyzwyczaja się do nowych warunków środowiskowych: pobierania pokarmu drogą ustną, samodzielnego oddychania oraz działania grawitacji. Te czynniki będą miały znaczący wpływ na rozwój dziecka. Jeśli chodzi o aktywność ruchową widoczne są ruchy angażujące całe ciało oraz zestaw, niezbędnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb, odruchów, np. odruch szukania, ssania, Moro itp. postawa ciała jest zdominowana przez dość duże napięcie zginaczy.
W pierwszym miesiącu życia
niemowlę jest bardziej czujne, lepiej skupia wzrok, lubi słuchać głosu rodziców. Kiedy leży na brzuszku często trzyma głowę na boku, ale potrafi ją przełożyć na drugi bok. Jego spontaniczna aktywność ruchowa to nadal serie dość zamaszystych kopnięć oraz ruchy pełzające.
1
Co powinno zaniepokoić?
Stała, utrzymująca się asymetria, tzw. preferencja ułożeniowa (tzn. dziecko przez ¾ czasu obserwacji utrzymuje głowę na jednym i tym samym boku), deformacja czaszki, rozległa historia medyczna, niska waga urodzeniowa, problemy z pobieraniem pokarmu (niewielka koordynacja ssania, połykania i oddychania, słabe ssanie), niskie napięcie mięśniowe.
Drugi miesiąc życia
niesie liczne zmiany. Dziecko jest bardzo zainteresowane twarzami opiekunów, lubi słuchać dźwięków mowy, potrafi przez krótki czas utrzymać głowę w linii środka, pojawia się kontakt palce-palce. Kiedy skręci głowę na bok może być widoczny ATOS (asymetryczny toniczny odruch szyjny), czyli wyprost ręki i nogi po stronie w którą jest zwrócona twarz. Leżąc na plecach niemowlę uniesie głowę, ale na krótko. Pojawia się podpór na przedramionach. W okolicach 8 tygodnia życia pojawia się uśmiech społeczny.
2
Co powinno zaniepokoić?
Wszystkie wymienione wcześniej objawy, oraz brak uśmiechu społecznego, zainteresowania twarzami opiekunów.
W trzecim miesiącu życia
niemowlę zasadniczo prezentuje się symetrycznie, głowę potrafi utrzymać długo w linii środka, łączy obydwie ręce i ogląda je, wkłada ręce do buzi. Ma możliwość rotacji głowy do boku symetrycznie, w ten sposób śledzi osoby w otoczeniu. Dziecko często unosi obydwie nogi symetrycznie, może także połączyć stopy. Leżąc na brzuchu podpiera się na przedramionach, w taki sposób, że łokcie są pod barkami. Ciężar ciała przesuwa się bardziej w kierunku spojenia łonowego.
3
Co powinno zaniepokoić?
Dominujący brak symetrii, głowa stale zrotowana do jednej strony, brak aktywności kończyn nad podłożem, niemożność doprowadzenia jednej lub obydwu rąk do linii środka, brak podporu na przedramionach, brak uśmiechu społecznego, zainteresowania otoczeniem, deformacja czaszki, nietolerancja pozycji na brzuchu.
Czwarty miesiąc
to początek kontrolowanych, celowych ruchów. Symetria ciała jest wyraźna, utrzymywana przez większość czasu. Dziecko potrafi chwycić zabawkę podawaną z boku ciała, sięgnąć do kolan. Potrafi utrzymać głowę w linii środka z przyciągniętym do mostka podbródkiem przez dłuższy czas. Potrafi długo, symetrycznie utrzymać nogi nad miednicą. Leżąc na brzuch potrafi się podeprzeć na jednym łokciu i sięgnąć do zabawki, długo utrzymuje głowę. Chętnie nawiązuje emocjonalny kontakt z opiekunami, wchodzi z nimi w wokaliczny dialog.
4
Co powinno zaniepokoić?
Brak symetrii, jako stałej komponenty, brak umiejętności wodzenia za przedmiotem w obydwie strony lub jedną. Stała lub przeważająca asymetria. Dużo odginania się, stała aktywność do prostowania tułowia i kończyn dolnych. Brak umiejętności chwytania. Nieumiejętność unoszenia głowy oraz aktywnego podporu w leżeniu na brzuchu. Słaba kontrola głowy, niskie napięcie, problemy z przyjmowaniem pokarmów.
W piątym miesiącu
niemowlę zdobyło symetrię, wyciąga ręce do zabawki pokazywanej w linii środka, umie nią manipulować, wkłada ją do buzi, obserwuje. Potrafi przetoczyć się na bok bez odginania się. Leżąc na brzuchu potrafi unieść tułów na wyprostowanych ramionach. Ta pozycja jest wykorzystywana do obserwowania otoczenia. W leżeniu na brzuchu pojawiają się ruchy przypominające pływanie.
5
Co powinno zaniepokoić?
Niemowlę w tym wieku jest bardzo aktywne, zatem niska ruchliwość, mało pracy kończyn w górze, brak chwytania za kończyny dolne, wrażenie, że dziecko jest jakby „przyklejone” do podłoża powinny zwrócić uwagę. Dodatkowo niepokojące są: stała asymetria, brak umiejętności utrzymania głowy w linii środka, brak adekwatnego do wieku podporu. Brak zainteresowania zabawką i nieudane próby chwycenia jej.
Kamienie milowe dla szóstego miesiąca życia
to umiejętność przetoczenia się do leżenia na brzuchu, wysoki stabilny podpór. Dziecko potrafi chwytać zabawkę przekraczając linię, sprawnie manipuluje, ogląda i wkłada do buzi. Leżąc na plecach łapie stopy. Wzorce ruchowe są symetryczne i odbywają się do obydwu stron. Niemowlę ma umiejętność leżenia na boku (ciężar ciała może spoczywać częściowo na brzuchu). Pojawia się umiejętność obracania wokół własnej osi w leżeniu na brzuchu.
6
Co powinno zaniepokoić?
Brak umiejętności adekwatnych do wieku dziecka. Słaba tolerancja pozycji na brzuchu. Wyraźna większa aktywność po jednej stronie ciała. Brak umiejętności symetrii w leżeniu. Słaba kontrola głowy. Mały repertuar ruchów, czy to w obszarze całego ciała, czy też ograniczony do jednej strony. Odginanie się, stałe układanie w C. Słaby kontakt wzrokowy i emocjonalny.
Siódmy miesiąc
to intensywny czas w rozwoju. Niemowlę potrafi sprawnie przetaczać się z brzucha na plecy, pojawia się pełzanie (które nie jest obligatoryjne). Raczej preferuje pozycje na brzuchu. U bardzo zmotywowanych dzieci mogą pojawić się pierwsze próby pozycji czworaczej, a nawet bujanie się w niej. Dziecko chwyta stopy, wkłada do buzi. Utrzymuje pozycję na boku podparte na jednym łokciu. Maluch jest bardzo aktywny ruchowo. Zdarza się, że może podciągnąć się do stania w łóżeczku.
7
Co powinno zaniepokoić?
Brak umiejętności adekwatnych do wieku oraz niewielkie zainteresowanie otoczeniem, słaby kontakt wzrokowy i emocjonalny. Niska aktywność własna, albo w obszarze całego ciała, albo ograniczona do jednej strony. Brak akceptacji pozycji na brzuchu. Zwiększone napięcie w obszarze np. kończyn dolnych (przeważa ruch obydwu kończyn na raz) lub jednej strony ciała.
W ósmym miesiącu życia
większość prawidłowo rozwijających się niemowląt przyjmuje pozycje czworaczą, podejmuje próby czworakowania lub buja się, podciąga się do stania oraz potrafi usiąść. Jeśli we wcześniejszych miesiącach dziecko z różnych przyczyn nie przebywało na brzuch, nie miało możliwości doskonalenia podporu. Wówczas wspomniane wcześniej aktywności może zdobywać z opóźnieniem. Dziecko realizujące prawidłowy rozwój aktywnie zmienia pozycję z czworaczej do siadu skośnego i z powrotem. Wiele dzieci przechodzi do klęku wysokiego przy sprzętach.
8
Co powinno zaniepokoić?
Jeśli dziecko nie osiągnęło wspomnianych wyżej umiejętności korzystnie by było poszukać przyczyny. Niepokoi asymetria we wzorcach ruchowych (w ustawieniu głowy, kręgosłupa, gorszy podpór na jednej kończynie, itp.), sztywność gdziekolwiek w obszarze ciała. Słaby kontakt społeczny, wzrokowy, emocjonalny, brak duplikowania sylab, niewielkie zainteresowanie otoczeniem.
Dziewiąty miesiąc
W prawidłowym rozwoju ruchowym w wieku dziewięciu miesięcy aktywnością dominującą jest czworakowanie. Sprawnie zmienia pozycję z siadu do czworaków, jest zainteresowane małym przedmiotami, zmieniającymi się zabawkami, czasem wchodzi w wokaliczny dialog z opiekunem. Dziecko doskonali aktywności z poprzedniego miesiąca.
9
Co powinno zaniepokoić?
Brak wspomnianych wyżej umiejętności. Stała asymetria, zaokrąglanie pleców. Słaby kontakt społeczny. Brak możliwości stania na całych stopach (cały czas stoi na palcach).
10
Dziesiąty miesiąc
W dziesiątym miesiącu niemowlę spędza coraz więcej czasu w pozycji stojącej przy sprzętach, może opierać się tylko samymi rękami, w kolejnym, jedenastym miesiącu, pojawia się chodzenie bokiem przy sprzętach. Jednak zazwyczaj dominującym i pożądanym wzorcem lokomocji jest czworakowanie.
12
Dwunasty miesiąc
W dwunastym miesiącu niemowlę potrafi przejść od jednego do drugiego sprzętu robiąc przy tym samodzielnie kilka kroków.
13
Trzynasty miesiąc
Około trzynastego miesiąca wiele dzieci samodzielnie chodzi.
